🎌 Những văn hóa hoặc thói quen của người Nhật khiến người Việt mới sang bị bỡ ngỡ
1. Chào hỏi – Cúi đầu là phép lịch sự
-
Người Nhật có thói quen cúi đầu khi chào hỏi, cảm ơn, xin lỗi.
-
Độ cúi đầu thể hiện sự tôn trọng (cúi 15°, 30°, 45° tùy tình huống).
-
Với người Việt mới sang, việc phải “cúi đầu liên tục” có thể hơi lạ lẫm.
👉 Mẹo: Hãy luyện chào bằng tiếng Nhật kèm cúi đầu nhẹ, bạn sẽ dễ tạo thiện cảm.
2. Đúng giờ tuyệt đối
-
Người Nhật coi đúng giờ là tôn trọng người khác.
-
Đi học, đi làm, đi hẹn trễ vài phút cũng bị coi là thiếu trách nhiệm.
-
Thậm chí, xe bus, tàu điện cũng nổi tiếng chính xác từng phút.
👉 Mẹo: Luôn đến trước 5–10 phút khi có lịch hẹn. Đây là “quy tắc vàng” để không bị đánh giá xấu.
3. Văn hóa xếp hàng
-
Người Nhật luôn xếp hàng trật tự: ở ga tàu, thang máy, siêu thị…
-
Chen lấn, vượt hàng bị coi là cực kỳ bất lịch sự.
-
Với người Việt vốn quen cảnh đông đúc, điều này dễ gây bất ngờ.
👉 Mẹo: Chỉ cần nhìn dấu vạch kẻ hoặc hướng dẫn trên sàn, bạn sẽ biết phải đứng đâu.
4. Giữ im lặng nơi công cộng
-
Trên tàu điện, xe bus, thư viện, người Nhật rất ít nói chuyện to.
-
Ngay cả khi nghe điện thoại, họ cũng nói nhỏ hoặc ra ngoài nghe.
-
Người mới sang thường thấy không khí quá yên lặng, dễ “sốc”.
👉 Mẹo: Hạn chế nói chuyện ồn ào, tắt chuông điện thoại ở nơi công cộng.
5. Thói quen phân loại rác
-
Nhật Bản nổi tiếng với quy định phân loại rác nghiêm ngặt: rác cháy được, rác không cháy, nhựa, kim loại…
-
Lịch thu gom rác từng ngày cụ thể, sai quy định sẽ bị nhắc nhở.
-
Người Việt mới sang thường thấy “rắc rối” vì quá nhiều quy tắc.
👉 Mẹo: Hãy đọc kỹ hướng dẫn phân loại rác tại khu dân cư, sẽ có hình minh họa rất rõ ràng.
6. Ăn uống có quy tắc riêng
-
Người Nhật không nói chuyện to khi ăn, không vừa đi vừa ăn.
-
Không cắm đũa thẳng vào bát cơm (bị coi là hành động cúng tế).
-
Khi uống rượu bia, thường chờ mọi người cùng nâng ly rồi mới uống.
👉 Mẹo: Trước khi ăn, hãy nói “Itadakimasu” (mời mọi người), sau khi ăn xong hãy nói “Gochisousama” (cảm ơn bữa ăn).
7. Tôn trọng không gian riêng tư
-
Người Nhật rất coi trọng privacy (sự riêng tư).
-
Họ ít hỏi chuyện cá nhân (lương, tuổi, hôn nhân) như ở Việt Nam.
-
Người mới sang đôi khi thấy “lạnh lùng”, nhưng thực chất là lịch sự.
👉 Mẹo: Tập trung vào chủ đề chung: học tập, công việc, sở thích.
8. Văn hóa làm việc – “Hết mình”
-
Người Nhật nổi tiếng chăm chỉ, sẵn sàng tăng ca để hoàn thành công việc.
-
Họ coi trọng tinh thần “Kaizen” (cải tiến liên tục) và trách nhiệm tập thể.
-
Với người Việt mới sang, áp lực công việc có thể khá lớn.
👉 Mẹo: Hãy làm việc đúng quy trình, báo cáo đầy đủ, dần dần sẽ quen với nhịp làm việc.
9. Thói quen tặng quà và cảm ơn
-
Người Nhật thường tặng quà nhỏ khi thăm nhà ai hoặc sau chuyến đi.
-
Cách gói quà cũng quan trọng, thể hiện sự tôn trọng.
-
Với người Việt mới sang, đây là điểm mới lạ, dễ quên.
👉 Mẹo: Khi được ai giúp đỡ, hãy tặng quà nhỏ (bánh kẹo, đồ lưu niệm) để thể hiện sự cảm ơn.
10. Sốc văn hóa ngược – “Người Nhật quá nguyên tắc”
-
Ban đầu, nhiều lao động Việt thấy người Nhật khô khan, nguyên tắc quá mức.
-
Nhưng sau khi quen, bạn sẽ thấy đây là điểm mạnh giúp xã hội Nhật vận hành trật tự.
👉 Bài học: Đừng chống lại, hãy thích nghi dần bằng cách quan sát và học theo.
📊 Tóm tắt những thói quen khiến người Việt bỡ ngỡ
Văn hóa/Thói quen | Vì sao gây bỡ ngỡ? | Cách thích nghi |
Chào cúi đầu | Không quen cúi đầu khi chào | Luyện chào kèm cúi nhẹ |
Đúng giờ | Việt Nam thường dễ dãi giờ giấc | Đi sớm 5–10 phút |
Xếp hàng | Quen chen lấn | Quan sát vạch kẻ, xếp hàng trật tự |
Giữ im lặng | Người Việt hay nói chuyện to | Hạn chế nói ồn, tắt chuông ĐT |
Phân loại rác | Quá nhiều quy định | Đọc hướng dẫn tại khu dân cư |
Ăn uống | Quen cắm đũa vào cơm | Học quy tắc bàn ăn Nhật |
Không gian riêng tư | Quen hỏi chuyện cá nhân | Tránh hỏi lương, tuổi, hôn nhân |
Làm việc hết mình | Chưa quen OT nhiều | Làm theo quy trình, dần thích nghi |
Tặng quà nhỏ | Việt Nam ít phổ biến | Chuẩn bị bánh kẹo, quà lưu niệm |
✅ Kết luận
Sang Nhật, người Việt dễ bị “sốc văn hóa” vì sự khác biệt trong chào hỏi, giờ giấc, xếp hàng, giữ im lặng, phân loại rác, quy tắc bàn ăn, văn hóa làm việc…. Tuy nhiên, nếu chuẩn bị tâm lý trước và học cách thích nghi, bạn sẽ nhanh chóng hòa nhập và tận hưởng trải nghiệm tuyệt vời tại đất nước mặt trời mọc.
👉 VJMHR luôn đồng hành cùng bạn từ khi học tiếng, tìm hiểu văn hóa đến lúc sang Nhật, giúp bạn hòa nhập nhanh chóng, giảm sốc văn hóa.